19 listopada br. burmistrz Dębicy Mariusz Szewczyk, zastępca burmistrza Wojciech Iwasieczko i radny Rady Miejskiej Szczepan Mroczek złożyli we Wrocławiu wizytę majorowi Zbigniewowi Lazarowiczowi podczas której wręczyli żołnierzowi Armii Krajowej i uczestnikowi akcji „Burza” odznaczenie Honorowy Obywatel Miasta Dębicy.
Odznaczenie Honorowy Obywatel Miasta Dębicy przyznała Zbigniewowi Lazarowiczowi Rada Miejska uchwałą podjętą 14 października 2016 r. Od 1999 roku kiedy to po raz pierwszy zostało przyznane to odznaczenie uhonorowanych zostało nim zaledwie 6 osób w gronie których znaleźli m.in. Krzysztof Penderecki i Eugeniusz Kwiatkowski.
„Ze względu na wiek i na stan zdrowia Pan Zbigniew Lazarowicz nie mógł przybyć na uroczystość wręczenia odznaczenia, które miało miejsce podczas obchodów Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada w Domu Kultury Mors w Dębicy. Ze względu na niekwestionowane zasługi majora Lazarowicza, szacunek dla jego postawy i działalności postanowiliśmy osobiście wręczyć mu to szczególne odznaczenie. Było to dla nas wielkie wyróżnienie” – mówi burmistrz Mariusz Szewczyk.
Podczas spotkania w którym uczestniczyła także rodzina Zbigniewa Lazarowicza: żona, siostrzeniec i najmłodszy syn major wspominał swoje dębickie czasy, towarzyszy broni, swoje przyjazdy do Dębicy w ostatnich latach i podkreślał, że ma do Dębicy ogromny sentyment. Spotkanie dostarczyło bohaterowi ziemi dębickiej wielu wzruszeń i było okazją do wspomnień zarówno z okresu wojny jak i lat po jej zakończeniu. Nieodłączną częścią tych wspomnień była postać jego ojca Adama Lazarowicza „Klamry” skazanego na karę śmierci przez komunistyczne władze.
Życiorys majora Zbigniewa Lazarowicza
Zbigniew Lazarowicz żołnierz Armii Krajowej pseudonim „Bratek”, dowódca plutonu AK Gumniska, uczestnik Bitwy na Kałużówce. Urodził się 27 września 1925 roku w Jaśle jako pierwszy syn Adama Lazarowicza i Jadwigi z domu Ojak. W latach trzydziestych XX wieku rodzina Lazarowiczów przeprowadziła się z Jasła do Gumnisk – Fox koło Dębicy, gdzie ojciec Zbigniewa został kierownikiem miejscowej szkoły powszechnej.
Ojciec Zbigniewa Lazarowicza, Adam z chwilą wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku po ewakuacji Ośrodka Zapasowego Krakowskiej Brygady Kawalerii z koszar w Dębicy został ostatnim komendantem miasta Dębica. Od roku 1940 był komendantem Placówki Związku Walki Zbrojnej Dębica „Działo” i komendantem Obwodu ZWZ Dębica „Dziekania” i „Deser”. Po przeniesieniu w 1941 roku siedziby komendy Obwodu do Gumnisk do pracy konspiracyjnej zaangażował swojego najstarszego syna Zbigniewa, który przyjął pseudonim „Bratek”. Od stycznia 1942 Zbigniew Lazarowicz był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej. Uczestniczył w kursach tajnego nauczania zdając maturę w 1943 roku w Sędziszowie Małopolskim oraz w konspiracyjnym kursie wojskowym otrzymując stopień podchorążego.
W 1944 roku Zbigniew Lazarowicz został dowódcą plutonu AK Gumniska, który w czasie akcji „Burza” wchodził w skład kompanii AK Dębica pod dowództwem Leona Kloca pseudonim „Jasny”. Na czele tego plutonu Zbigniew Lazarowicz dowodził w działaniach w ramach wzmożonej działalności dywersyjnej oraz w czasie akcji „Burza” w tym podczas pacyfikacji Gumnisk i Braciejowej oraz w czasie bitwy na Kałużówce dowodząc m.in. żołnierzami pochodzącymi z Dębicy.
Po wojnie Zbigniew Lazarowicz razem z ojcem Adamem był ścigany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego za działalność w Armii Krajowej oraz zaangażowanie w struktury organizacji podziemia antykomunistycznego : „NIE”, Delegatury Sił Zbrojnych oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
W 1947 roku razem z ojcem został aresztowany i był przesłuchiwany w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Ojciec Zbigniewa, Adam Lazarowicz za działalność w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” został skazany na 4 – krotną karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Razem z Adamem Lazarowiczem tego dnia zostało straconych 6 innych członków Zarządu Głównego WiN.
W latach 1980 – 1981 i w okresie stanu wojennego Zbigniew Lazarowicz był członkiem „Solidarności”. W 1982 roku był internowany w więzieniu w Nysie. Jest współtwórcą podziemnej struktury wydawniczej, zajmował się drukiem i kolportażem podziemnych wydawnictw dla wrocławskiej „Solidarności Walczącej”.
Zbigniew Lazarowicz ożenił się z Haliną z domu Radzikowską. Państwo Lazarowiczowie mają czworo dzieci: Romualda, Annę, Mariusza i Przemysława.
Po 1989 roku Zbigniew Lazarowicz zaangażował się w działalność Związku Żołnierzy Armii Krajowej, był członkiem założycielem Zarządu Głównego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Krakowie oraz założycielem i członkiem Zarządu Głównego światowego Związku Żołnierzy AK.
Mimo tego, że na stałe mieszka we Wrocławiu wielokrotnie przyjeżdżał na spotkania do Dębicy, gdzie spotykał się ze swoimi kolegami z konspiracji oraz uczniami dębickich szkół. Każdego roku od kilkudziesięciu lat Zbigniew Lazarowicz przyjeżdża także na uroczystości rocznicowe z okazji bitwy na Kałużówce, gdzie dzieli się z uczestnikami uroczystości wspomnieniami z okresu wojny i daje im niezapomnianą i jedyną w swoim rodzaju lekcję lokalnej historii i patriotyzmu.
Historię swoją i swojego ojca oraz wielu towarzyszy broni, przyjaciół z konspiracji i żołnierzy AK zawarł na kartach kilku publikacji m.in. wspomnień o swoim ojcu Adamie Lazarowiczu pt. „Klamra – mój ojciec”. Zbigniew Lazarowicz był także konsultantem przy produkcji filmów historycznych m.in. „WiN – ostatnia nadzieja” – filmu wyróżnionego na festiwalu w Gdyni w 2015 roku. Jest także Honorowym Członkiem Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Katastrowy Smoleńskiej w Dębicy.
Za zasługi dla wolności i niepodległości Polski został odznaczony Krzyżem Walecznych, czterokrotnie Medalem Wojska i Krzyżem Partyzanckim. Jest ostatnim żyjącym dowódcą biorącym udział w bitwie na Kałużówce.
Zbigniew Lazarowicz to postać niezwykła, wielki patriota, który całe swoje życie razem z rodziną poświęcił działalności na rzecz wolnej Polski.
Działalność Pana Zbigniewa Lazarowicza, jego zasługi dla Dębicy w okresie II wojny światowej oraz po jej zakończeniu, kultywowanie pamięci ojca Adama Lazarowicza „Klamry” i uczenie patriotyzmu młodego pokolenia dębiczan bez wątpienia uzasadniają przyznanie mu tytułu Honorowego Obywatela Dębicy.
