W Muzeum Regionalnym w Pilźnie można obejrzeć niezwykłą fotografię przedstawiającą członków Towarzystwa Muzycznego „Lutnia”. Zdjęcie wykonano około roko 1930.
Pierwszy rząd siedzą od lewej: Franciszek Krzysztanowicz, Roman Hebda, Antoni Wojnarski, Michał Wojnarski (burmistrz) Ludwik Szwajkowski, Wojciech Król, Stefan Król, Franciszek Parat. Stoją od lewej: Wacław Brudny, Roman Konieczny, Hieronim Mazurkiewicz, Kazimierz Michalski, Franciszek Sokołowski, NN.
Towarzystwo Muzyczne „Lutnia” odgrywało w Pilźnie międzywojennym niezwykle ważną rolę społeczno – kulturalną. Dnia 13 marca 1922 r. zebrał się komitet organizacyjny, by opracować statut i wybrać władze Towarzystwa. Postanowiono wówczas o założeniu w ramach Towarzystwa orkiestry dętej, oraz chóru. Do pierwszego zarządu Lutni wybrano Ludwika Szwajkowskiego jako prezesa, Ludwika Cieślę – wiceprezesa, ponadto Mieczysława Singera, Mariana Bydłonia, Adama Micka, Romana Hebdę – jako dyrygenta, Antoniego Wojtanowskiego, Aleksandra Radoniewicza, Franciszka Krzysztanowicza i Wacława Brudnego (ojca sławnego aktora Stanisława Brudnego). Kapelanem Towarzystwa został ks. Piotr Warecki. Co ciekawe do wyposażenia Lutni w instrumenty muzyczne wydatnie przyczynił się „Klub Pilźnian w Chicago” – grupa dawnych mieszkańców Pilzna wówczas będąca na emigracji zarobkowej w USA, która na zakup instrumentów muzycznych wyasygnowała 276 dolarów. Jeszcze w tym samym roku Towarzystwo wspólnie z Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół” wystawiło dwie sztuki teatralne, zapewniając im oprawę muzyczną, były to sztuki „Pan Chciwski” oraz „Werbel domowy”. Z roku na rok Towarzystwo rozwijało się coraz prędzej, zyskując coraz więcej członków.
W dniu 10 lipca 1932 r. „Lutnia” szumnie obchodziła 10 – lecie swojego istnienia, połączone z poświęceniem specjalnej tarczy pamiątkowej, która do dzisiaj zachowała się w zbiorach muzealnych. Jak bardzo doceniane było towarzystwo na kulturalnej mapie Pilzna może świadczyć fakt, iż do komitetu honorowego uroczystych obchodów 10-lecia Lutni włączeni zostali także ówczesny burmistrz Pilzna Michał Wojnarski, proboszcz pilźnieńskiej parafii – ks. Florian Moryl, przeor klasztoru karmelitów ojciec Franciszek Bisak, a także lokalni adwokaci Jan Laberschek i Henryk Rosenberg, inż. Władysław Szczurkiewicz, dawny powiatowy komisarz wojskowy z okresu I wojny św., a także Zygmunt Wojnarski dyrektor Szkoły Rolniczej w Pilźnie. Z chwilą utworzenia Towarzystwa Muzycznego „Lutnia”, zarówno chór liczący dwudziestu czterech członków (i kobiet i mężczyzn) jak też orkiestra licząca dwudziestu członków z dyrygentem towarzyszyły mieszkańcom Pilzna we wszystkich uroczystościach – obchodach rocznicowych, świąt państwowych, uroczystościach pogrzebowych znamienitych pilźnian i rzecz oczywista w wielu znaczniejszych uroczystościach kościelnych. Niestety następnych obchodów rocznicowych już nie było. Przeszkodziła w tym II wojna św. po której nastał okres rządów komunistycznych i po wojnie nie wskrzeszono już „LUTNI”, w takim składzie i strukturach jak funkcjonowała w 20-leciu międzywojennym.
Źródło: Muzeum Regionalne w Pilźnie
