Krótka historia wsi Grabiny

Wieś Grabiny ma długą i bogatą historię. Dokładna data jej założenia nie jest znana, jednak jej początki sięgają przełomu XIII i XIV wieku, kiedy to na tych terenach intensywnie rozwijał się proces osadniczy. Nazwa wsi wywodzi się od staropolskiego słowa „grab”, co wskazuje, że obszar ten pierwotnie był porośnięty gęstymi lasami liściastymi wśród których dominowały graby i jawory.

Według „Liber Beneficiorum” Jana Długosza, sporządzonego w drugiej połowie XV wieku, wieś była wówczas własnością rycerza Henryka Rozpierskiego herbu Zadora. Znajdowały się tu łany kmiece, co świadczy o rolniczym charakterze osady. W rejestrze poborowym województwa sandomierskiego z 1578 roku Grabiny należały do rodziny Bąków herbu Zadora i były podzielone na cztery części, każda z własnym gospodarzem i odmienną strukturą gospodarczą. Włościanie zajmowali się głównie rolnictwem, a folwarki odgrywały kluczową rolę w lokalnej gospodarce.

W XIX wieku, wraz z rozwojem infrastruktury na terenie Galicji, przez Grabiny poprowadzono linię kolejową. Była ona częścią większej sieci kolejowej rozwijanej w ramach Austro-Węgier. Kolej ułatwiła transport płodów rolnych, drewna i innych towarów, przyczyniając się do gospodarczego ożywienia regionu. Stacja kolejowa stała się ważnym punktem komunikacyjnym, co wpłynęło na zwiększenie mobilności mieszkańców.

Przez Grabiny przepływa rzeka Grabinianka, która od wieków pełniła istotną rolę w życiu mieszkańców. Była źródłem wody pitnej, pojono w niej bydło. W XVIII i XIX wieku na jej brzegach znajdowały się niewielkie młyny wodne. Dziś Grabinianka zachowuje swój naturalny charakter i co jakiś powoduje powodzie podtapiając przyległe tereny.

W okolicach Grabin funkcjonowała przez długie lata kopalnia odkrywkowa kruszyw tzw. Żwirownia. W latach 70. i 80. ogromne ilości żwiru transportowano do Rzeszowa na budowę tamtejszych osiedli mieszkaniowych.

W drugiej połowie XIX wieku w Grabinach powstała pierwsza szkoła, początkowo jednoklasowa, która z czasem została rozbudowana do placówki wieloklasowej. Szkoła odegrała kluczową rolę w podnoszeniu poziomu edukacji wśród lokalnej społeczności. Na początku XX wieku w Grabinach działalność rozpoczęła ochronka prowadzona przez siostry służebniczki Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczetętej. Placówka ta pełniła funkcję przedszkola i miejsca opieki dla dzieci, a siostry prowadziły zajęcia edukacyjne, religijne i wychowawcze. Ochronka była także ośrodkiem wsparcia dla ubogich rodzin.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku liczba mieszkańców Grabin wynosiła 2 286 osób, w tym 1 139 kobiet i 1 147 mężczyzn. Obecnie wieś zachowuje swój charakter rolniczy, jednakże rozwija się również w kierunku lokalnego przemysłu i usług. Funkcjonuje tu znana ze świetnej jakości pieczywa piekarnia „Pajda”. sklep Lewiatan i Stokrotka, myjnia samochodowa, tartak, kilka sklepów budowlanych. Niestety zlikwidowana została placówka pocztowa i kiosk ruchu. Grabiny pozostają miejscem, w którym tradycja i historia przenikają się z nowoczesnością, tworząc unikalny charakter tej malowniczej podkarpackiej wsi.

Podziel się z innymi

Shares

Czy weźmiesz udział w tegorocznej edycji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy ?
Previous slide
Next slide

Więcej informacji...

My i nasi partnerzy uzyskujemy dostęp i przechowujemy informacje na urządzeniu oraz przetwarzamy dane osobowe, takie jak unikalne identyfikatory i standardowe informacje wysyłane przez urządzenie czy dane przeglądania w celu wyboru oraz tworzenia profilu spersonalizowanych treści i reklam, pomiaru wydajności treści i reklam, a także rozwijania i ulepszania produktów. Za zgodą użytkownika my i nasi partnerzy możemy korzystać z precyzyjnych danych geolokalizacyjnych oraz identyfikację poprzez skanowanie urządzeń.

Kliknięcie w przycisk poniżej pozwala na wyrażenie zgody na przetwarzanie danych przez nas i naszych partnerów, zgodnie z opisem powyżej. Możesz również uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji i zmienić swoje preferencje zanim wyrazisz zgodę lub odmówisz jej wyrażenia. Niektóre rodzaje przetwarzania danych nie wymagają zgody użytkownika, ale masz prawo sprzeciwić się takiemu przetwarzaniu. Preferencje nie będą miały zastosowania do innych witryn posiadających zgodę globalną lub serwisową.