Od 2020 roku w Strzegocicach, malowniczo położonych w gminie Pilzno, trwa ambitny projekt rekonstrukcji osady słowiańskiej. Inicjatywa Stowarzyszenia Słowian Doliny Wisłoki „Palana Gera” ma na celu nie tylko budowę wiernego modelu osady z wczesnego średniowiecza, ale także propagowanie wiedzy o kulturze, zwyczajach i wartościach naszych słowiańskich przodków. Dzięki pasji uczestników oraz wsparciu darczyńców, projekt łączy naukę z praktycznym doświadczeniem, otwierając przed zwiedzającymi fascynujący świat dawnej codzienności.
Osada w Strzegocicach powstaje w oparciu o autentyczne metody budowlane. Rekonstruktorzy wykorzystują tradycyjne techniki, które umożliwiają wierne odtworzenie średniowiecznych warunków życia. Budynki, wznoszone z użyciem ziemno-drewnianych konstrukcji, oddają charakter ówczesnej architektury, a obwarowania wraz z charakterystyczną bramą podkreślają obronny charakter osady.
Praktyczne podejście do rekonstrukcji ma również wymiar edukacyjny. Już od wiosny 2022 roku organizowane są żywe lekcje historii, podczas których uczestnicy mogą poznać codzienne życie Słowian – od aspektów kulinarnych, przez społeczne obyczaje, aż po zagadnienia związane z militarnym zabezpieczeniem osady. To interaktywne doświadczenie pozwala zwiedzającym na głębsze zrozumienie przeszłości oraz na bezpośredni kontakt z autentyczną rekonstrukcją historyczną.
„Od 2020 roku Stowarzyszenie buduje osadę słowiańską datowaną na wczesne średniowiecze. W oparciu o materiały historyczne, źródła, znaleziska i dostępne w tamtym czasie techniki. Staramy się doświadczalnie sprawdzać założenia archeologów i historyków choć nie zawsze chodzimy utartymi ścieżkami. Wychodząc z założenia, że nauka i praktyka muszą znaleźć wspólną płaszczyznę by powstała użytkowa rzecz. Wszyscy jesteśmy pasjonatami. Każdy z nas ma taki obszar rzemiosła historycznego który go pasjonuje i porywa. W chwili obecnej mamy w Osadzie osiem osób dorosłych i dwie niepełnoletnie będące dziećmi dorosłych osadników. Budujemy ją z własnych środków pozyskanych od darczyńców lub z prowadzenia żywych lekcji historii” – opowiada o budowie nowej osady Arleta Ćmina Kulczycka, prezes Stowarzyszenia.
Osada Słowiańska zlokalizowana jest nad Zalewem Strzegocickim w gminie Pilzno. Obecnie składa się z kilku budynków zbudowanych tradycyjnymi metodami oraz obwarowań ziemno-drewnianych z bramą. Już od wiosny 2022 roku organizowane są w Osadzie żywe lekcje historii, podczas których uczestnicy mogą poznać codzienne życie Słowian – od aspektów kulinarnych, przez społeczne obyczaje, aż po zagadnienia związane z militarnym zabezpieczeniem osady. To interaktywne doświadczenie pozwala zwiedzającym na głębsze zrozumienie przeszłości oraz na bezpośredni kontakt z autentyczną rekonstrukcją historyczną.
„Osada otwarta jest dla zwiedzających od maja do października od południa do wieczora czyli od 12.00 do 17.00 jeśli nie mamy w osadzie zwiedzających. Gdy mamy gości to z zamknięciem czekamy aż się nacieszą
obecnością w osadzie lub zrobi się ciemno. W Średniowieczu nie było prądu więc w Osadzie po zmroku jest ciemno. W osadzie można zobaczyć zwierzęta : kozy, kury, koty, króliki. Zwierzęta są oswojone i bardzo przyjazne. Większość to podarunki od sympatyków Stowarzyszenia. Celem naszego Stowarzyszenia jest propagowanie wiedzy na temat tego jak żyli nasi słowiańscy Przodkowie. Ich kultury, zwyczajów, wartości i tego co nam po nich zostało” – dodaje Arleta Ćmina Kulczycka.
Na przestrzeni ostatnich 5 lat od zainicjowania budowy Osady w Strzegocicach w 2020 roku w jej budowę zaangażowanych było kilkadziesiąt osób w gronie których znaleźli się min. : Ziemowit, Witałłtas, Wojmir, Mojmira, Strzegomira, Samboja, Jaczemir, Żmij, Lech, Robert, Radek, Gniewomir, Kazimierz, Józef, Świętosław, Wiesław, Obij, Rozkwasinos, Bożenka, Niziołek i wielu innych wolontariuszy pracujących przy budowie chat. Obecnie na terenie osady jeden z domów jest już skończony, trzy są w trakcie budowy i ma zostać wybudowany jeszcze jeden budynek oraz pomieszczenia gospodarcze.
Stowarzyszenie Słowian Doliny Wisłoki „Palana Gera” zrzesza pasjonatów historii i rzemiosła historycznego. Głównym celem działalności stowarzyszenia jest propagowanie rzetelnej wiedzy o słowiańskiej kulturze, zwyczajach i wartościach. Dzięki organizacji żywych lekcji historii oraz wydarzeń kulturalnych, społeczność osady stara się przybliżać zarówno młodszym, jak i starszym pokoleniom bogactwo dziedzictwa przodków.
Fot. Stowarzyszenie Słowian Doliny Wisłoki „Palana Gera”
