Zasów, gm. Żyraków – Wśród malowniczych stawów, które pozostały po dawnym majątku dworskim, kryje się jedna z najbardziej intrygujących legend regionu. Mieszkańcy tej poddębickiej wsi od lat mówią o zestrzelonym samolocie z czasów II wojny światowej, który miał spaść właśnie do jednego z tych stawów. Czy to tylko miejscowa opowieść, czy rzeczywiście pod wodą spoczywa wrak wojskowej maszyny – a może i jej załoga?

Zasów – spokojna wieś z niepokojącą historią
Wieś Zasów w powiecie dębickim słynie z pięknego parku dworskiego i sielskiego krajobrazu, ale lokalni mieszkańcy dobrze wiedzą, że za tym spokojem kryje się tajemnica. Legenda mówi, że w czasie II wojny światowej nad Zasowem został zestrzelony samolot, który runął prosto do jednego z pobliskich stawów. Wrak miał nigdy nie zostać odnaleziony – a wraz z nim, być może, zginęła cała załoga.

Ludzie pamiętają dym i huk
Choć od wojny minęły już dekady, opowieść przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. „Babcia opowiadała, że wieczorem było słychać straszny huk, a nad wodą unosił się czarny dym” – wspomina pan Marian, mieszkaniec Zasowa. Wiele osób mówi także o żołnierzach, którzy mieli przybyć nocą i zabezpieczać teren wokół stawu. Czy próbowali coś wydobyć? Tego nikt nie wie.

Załoga – żywi czy martwi?
Największą tajemnicą pozostaje los pilotów. Nie ma żadnych informacji, które potwierdzałyby, że ktokolwiek przeżył. Nie odnaleziono też żadnych szczątków ludzkich. „Zawsze mówiono, że w tym stawie śpią nie tylko szczątki samolotu, ale i jego załoga… i że nie powinno się tam kąpać” – mówi pani Zofia, która całe życie spędziła w Zasowie.

Współczesne próby poszukiwań
W ostatnich latach lokalni pasjonaci historii podejmowali próby zbadania dna stawu. Używano magnesów neodymowych i prymitywnych sonarów. Niestety – bez jednoznacznych rezultatów. Dno jest głębokie, muliste, a dostęp do niektórych zbiorników utrudniają zarośla i prywatna własność. Mimo to, legenda nie umiera – a wręcz przeciwnie – przyciąga coraz więcej zainteresowanych.
Apel do specjalistów: zbadajmy to miejsce
Czy stawy w Zasowie kryją podwodną kapsułę historii? Czy mamy do czynienia z zapomnianą katastrofą wojenną? Być może czas, by sprawą zajęły się profesjonalne służby archeologiczne, grupy poszukiwawcze lub fundacje zajmujące się historią lotnictwa. Tylko nowoczesne technologie – georadary, sonar, badania osadów – mogą dać odpowiedź.

Zasów – historia, którą warto odkryć
Poza owianymi tajemnicą stawami, Zasów oferuje wiele dla turystów i miłośników historii. Zabytkowy dwór, ścieżki spacerowe, stare aleje lipowe – wszystko to tworzy klimat, który warto poznać. A może właśnie Ty pomożesz rozwiązać zagadkę samolotu, który zniknął bez śladu?