Zmiany klimatyczne mają wpływ również na produkcję sadowniczą w rejonie Dębicy. Na południowych stokach miasta właśnie rozpoczęto zakładanie pierwszego na Podkarpaciu sadu cytrusowego. Będą tam uprawiane pomarańcze wychodowane przez naukowców z Instytutu Rolnictwa Ekstremalnego, które są przystosowane do naszych warunków klimatycznych.
Jak się okazuje, rejon Dębicy od dawna posiada jedne z najlepszych w Polsce Południowej warunków klimatycznych i glebowych do uprawy pomarańczy. Dzięki łagodniejszym zimom, wyjątkowo żyznej glebie oraz sprzyjającym wiatrom, naukowcy uznali ten teren za idealny do testów nowej odmiany cytrusów.
Pierwszy sad eksperymentalny zostanie zlokalizowany na południowych, nasłonecznionych stokach w okolicach miasta. Specjaliści podkreślają, że odpowiednie nachylenie terenu oraz dłuższe nasłonecznienie w ciągu dnia zapewnią drzewkom optymalne warunki do wzrostu i owocowania.
Zmiany klimatyczne, które obserwujemy w ostatnich latach, wymuszają także zmianę kierunków produkcji sadowniczej. Tradycyjne uprawy, takie jak jabłonie czy śliwy, coraz częściej muszą ustępować miejsca roślinom lepiej przystosowanym do nowych warunków atmosferycznych. Wzrost średnich temperatur i łagodniejsze zimy sprawiają, że uprawa cytrusów w Polsce staje się coraz bardziej realna.
Nowa odmiana, nazwana roboczo Citrus Debicensis, jest efektem wieloletnich badań nad krzyżówką pomarańczy z uprawianymi w rejonie dębicy brzoskwiniami, które od lat znakomicie tu owocują. Rezultaty przerosły najśmielsze oczekiwania – drzewa nie tylko przetrwały zimę, ale również zakwitły i wydały owoce przez ostatnie trzy lata. Kilka drzewek hodowano w dębickim Ogrodzie Sadowniczym.
-To prawdziwa rewolucja w sadownictwie! – mówi prof. Edward Kwaśniewicz, główny badacz projektu. – Nasza pomarańcza doskonale znosi polski klimat, a dzięki specyficznym warunkom atmosferycznym w regionie Dębicy, jej smak jest wyjątkowo słodki z delikatną nutą podkarpackiego wiatru.
Lokalni sadownicy już zapowiedzieli utworzenie pierwszego na Podkarpaciu „Pomarańczowego Szlaku”, który przyciągnie turystów i miłośników egzotycznych owoców. Planowane są także coroczne Dni Pomarańczy, podczas których mieszkańcy będą mogli degustować dębickie cytrusy oraz spróbować lokalnych specjałów, takich jak pomarańczowe pierogi czy podkarpacka nalewka cytrusowa.
Pierwsze sadzonki Citrus Debicensis trafią do rolników jeszcze w tym roku, a pełnowymiarowe sady mają ruszyć z produkcją w ciągu najbliższych pięciu lat. Jeśli projekt odniesie sukces, niewykluczone, że już wkrótce zobaczymy mandarynki na Mazurach i cytryny w Bieszczadach! Czyżby to koniec zimnych i szarych zim? Dębica właśnie zrobiła pierwszy krok ku tropikalnej przyszłości!
Dębica 1 kwietnia 2025
