W bieżącym roku po raz pierwszy obchodzimy ustanowiony w dniu 12 lipca narodowy Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. Stosowną ustawę w tej kwestii podpisał w ubiegłym roku prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, Andrzej Duda. Dzień ten został ustanowiony w hołdzie mieszkańcom polskiej wsi za patriotyczną postawę w czasie II wojny św. – za pomoc udzielaną uciekinierom, osobom ukrywającym się przed prześladowaniami, za bohaterską walkę w oddziałach partyzanckich, za żywienie mieszkańców miast i żołnierzy podziemnego państwa polskiego, a także z szacunku dla ogromu ofiar poniesionych przez mieszkańców wsi okupowanych przez hitlerowskie Niemcy i sowiecki Związek Radziecki.
Wieś polska mimo grożących represji i prześladowań wykazywała się patriotyczną postawą przez cały okres wojny. Jej mieszkańcy wchodzili w skład wielu ugrupowań konspiracyjnych. Wieś żywiła mieszkańców miast i oddziały partyzanckie, udzieliła schronienia Polakom wysiedlonym ze swoich siedzib przez okupanta, przechowywała ukrywających się Żydów. Za tą patriotyczną postawę zapłaciła ogromną cenę” – uzasadnia kancelaria Prezydenta RP
Obszar ziemi pilźnieńskiej, podobnie jak inne tereny Polski, przeniknięty jest ogromem ofiar – mieszkańców okolicznych wsi, rozstrzeliwanych, wyrzucanych z domostw, pozbawionych dobytku, wywożonych do sowieckich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych, na przymusowe roboty, walczących z obowiązkiem oddawania kontyngentów żywnościowych, a przede wszystkim czynnie, z bronią w ręku przeciwstawiających się wrogowi w okolicznych oddziałach partyzanckich III Zgrupowania AK „Pocisk”. W Muzeum Regionalnym w Pilźnie gromadzone są archiwalia, relacje i wspomnienia mieszkańców okolicznych wsi, dokumentujące ich ofiarność i walkę w okresie II wojny św. W zbiorach muzealnych znajdują się także archiwalne fotografie ilustrujące dawną, przedwojenną wieś okolic Pilzna. Pamiętajmy w tym dniu o ofiarnych mieszkańcach polskiej wsi, którzy swą postawą i walką przyczynili się do wyzwolenia ziem polskich i odzyskania wolności narodu.
źródło: Muzeum Regionalne w Pilźnie
Na terenie powiatu dębickiego w roku 1943 przeprowadzono co najmniej kilkanaście akcji pacyfikacyjnych. 23 marca nastąpiła pacyfikacja Wiewiórki, 26 marca Zasowa, 30 czerwca Brzeźnicy, 9 lipca Bobrowej, 11 lipca Gumnisk i Wolicy, 21 lipca Stobiernej, 24 lipca Róży, 9 września Połomii. W tych miejscowościach zginęły podczas pacyfikacji 94 osoby. Akcje pacyfikacyjne odbywały się także w w Bukowej, Stasiówce, Jaworzu Dolnym, Dobrkowie, Gorzejowej, Dzwonowej czy Gołęczynie.
W żadnej z gimn powiatu dębickiego nie zaplanowano w tym roku obchodów Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
Więcej informacji na temat pacyfikacji polskich wsi można znaleźć na stronie: http://martyrologiawsipolskich.pl/