Previous
Next
Previous
Next
Previous
Next

O Synagodze Staromiejskiej w X Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu

Synagoga Staromiejska -ruiny. Fot. Wirtualny Sztetl
Synagoga Staromiejska przy ul. Wielopolskiej -ruiny. Fot. Wirtualny Sztetl

Bożnica, Synagoga Nowomiejska przy ulicy Krakowskiej w Dębicy. Ten budynek i to miejsce zna chyba każdy mieszkaniec naszego miasta i jego okolic. Nie każdy jednak wie, że w Dębicy była także druga synagoga zlokalizowana na tak zwanym Starym Mieście, przy ulicy Wielopolskiej – Synagoga Staromiejska. Jej istnienie nie jest tak powszechnie utrwalone w pamięci nawet starszych mieszkańców naszego miasta ponieważ zniszczona została ona podczas II wojny światowej, a to co z niej pozostało zostało rozebrane w latach powojennych.

O istnieniu tego budynku, jego losach i ludziach dla których było to bardzo ważne miejsce  warto przypomnieć chociażby z racji rozpoczynającego się jutro (22 stycznia) X Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu – poniżej szczegółowy program obchodów w Dębicy i w Pilźnie.

Synagoga Staromiejska zbudowana została  w 1711 r. przy ulicy Wielopolskiej przez Gminę Żydowską ze Starego Miasta w Dębicy. Podczas II wojny światowej  synagoga została doszczętnie zdewastowana przez hitlerowców. 3 kwietnia 1954 roku decyzją Referatu do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie Synagoga Staromiejska została rozebrana, a materiał z rozbiórki przeznaczono na remont Synagogi Nowomiejskiej przy ul. Krakowskiej, która z kolei decyzją władz została przeznaczona na halę targową. Decyzję Referatu poparł Urząd do Spraw Wyznań, którego dyrektor w piśmie z 3 kwietnia 1954 r. napisał:

„Urząd do Spraw Wyznań wyraża zgodę na rozbiórkę budynku zniszczonej synagogi  przy ul. Wielopolskiej w Dębicy oraz na przekazanie miastu w zarząd i użytkowanie budynku b. bożnicy przy ul. Krakowskiej w Dębicy z przeznaczeniem na cele społeczne. Materiał bud. uzyskany z rozbiórki b. synagogi zostanie zużytkowany na remont w/w obiektu przy ul. Krakowskiej”.


Program obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Dębicy i Pilźnie

DĘBICA

W Dębicy w ramach obchodów X Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu odbędą się przede wszystkim  spotkania z młodzieżą (23-26 stycznia) podczas których młodzi dębiczanie będą mogli zobaczyć wystawę “Koniec pewnego świata. 75. rocznica Zagłady dębickiego getta” oraz wysłuchać prelekcja Jacka Dymitrowskiego, dyrektora Muzeum Regionalnego w Dębicy poświęconej historii społeczności żydowskiej w Dębicy i losów dębickich Żydów podczas II wojny światowej.

W roku ubiegłym kiedy w Dębicy po raz pierwszy obchodzono Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Muzeum Regionalnym odbyła się projekcją filmu pt. ,,Chleba naszego powszedniego” opowiadającego o rodzinie Ulmów która podczas II wojny światowej ratowała Żydów z Markowej oraz sesja naukowa „Historia Żydów Dębickich”, podczas której wykłady wygłosili Jacek Dymitrowski , dyrektor Muzeum Regionalnego w Dębicy oraz Ireneusz Socha. Dla uczczenia pamięci dębickich Żydów w parku jordanowskim i przy mogile pomordowanych na Wolicy zostały złożone wiązanki kwiatów.

Dębica –  23-26 stycznia

8:00–15:00 Wystawa pt. Koniec pewnego świata. 75. rocznica Zagłady dębickiego getta i prelekcja Jacka Dymitrowskiego (dyrektora Muzeum Regionalnego w Dębicy) dla młodzieży z dębickich szkół (Spotkania dla młodzieży z poszczególnych szkół odbędą się od 23 do 26 stycznia 2018 r.)
(Muzeum Regionalne w Dębicy, Ratuszowa 4)

PILZNO

W roku 2018 w obchody Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu włączyło się także Pilzno, w którym w ramach obchodów, 24 stycznia b. r. (środa) o godz. 11:30 odbędzie się msza św. z modlitwą o jedność Chrześcijan i Żydów w klasztorze Karmelitów pilźnieńskich. Bezpośrednio po mszy św. nastąpi uroczystość nadania imienia Mostu Józefy Rysińskiej – Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, podczas której zaprezentowana zostanie sylwetka tej szlachetnej pilźnianki, która uratowała od Zagłady wiele ludzkich istnień. Dzień później 25 stycznia b. r. (czwartek) w Muzeum Regionalnym w Pilźnie będzie miał miejsce wernisaż wystawy “Miasto z Przeszłości. Społeczność żydowska Pilzna na przestrzeni wieków”, rozpoczęcie o godz. 17:00. O godz. 18:30 w Domu Kultury w Pilźnie rozpocznie się koncert muzyki klezmerskiej w wykonaniu zespołu Mojse Band z Teatru Żydowskiego w Krakowie.

24 stycznia 2018 r. (środa)
11:30–12:15 Msza św. z modlitwą o jedność chrześcijan i Żydów (Klasztor Karmelitów w Pilźnie, ul. Karmelicka 3)
12:20–13:00 Uroczystość nadania imienia mostu Józefy Rysińskiej, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata
Poświęcenie mostu (ul. Legionów, koło budynku „Sokoła”)
13:10–14:00 Zwiedzanie ekspozycji żydowskiej w Muzeum Lalek (Muzeum Lalek, ul. Grodzka 24)

25 stycznia 2018 r. (czwartek)
17:00–18:00 Otwarcie wystawy pt. Miasto z Przeszłości. Społeczność żydowska Pilzna na przestrzeni wieków (Muzeum Regionalne w Pilźnie). Wystawa będzie eksponowana od 25 stycznia do końca marca 2018 r. (Muzeum Regionalne, ul. Petrycego 8)
18:30–20:00 Koncert piosenek żydowskich w języku polskim i jidysz w wykonaniu Zespołu „Sam Cymes” z Teatru Zagłębie w Sosnowcu (Pilźnieński Dom Kultury, ul. Węgierska 30)

Zaczynają się od 22 stycznia i potrwają do 28 stycznia 2018 r. Na obchodach Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu odbędą się modlitwy dla uczczenie pamięci pomordowanych Żydów, prelekcje i wykłady historyków, sesje naukowe poświęcone Zagładzie, stosunkom polsko-żydowskim i kulturze żydowskiej, pokazy filmów o tematyce związanej z Holocaustem, wystawy okolicznościowe, koncerty, prezentacje wspomnień ocalonych z Zagłady oraz spotkania ze świadkami historii.

Podziel się z innymi

Shares

Więcej informacji...

My i nasi partnerzy uzyskujemy dostęp i przechowujemy informacje na urządzeniu oraz przetwarzamy dane osobowe, takie jak unikalne identyfikatory i standardowe informacje wysyłane przez urządzenie czy dane przeglądania w celu wyboru oraz tworzenia profilu spersonalizowanych treści i reklam, pomiaru wydajności treści i reklam, a także rozwijania i ulepszania produktów. Za zgodą użytkownika my i nasi partnerzy możemy korzystać z precyzyjnych danych geolokalizacyjnych oraz identyfikację poprzez skanowanie urządzeń.

Kliknięcie w przycisk poniżej pozwala na wyrażenie zgody na przetwarzanie danych przez nas i naszych partnerów, zgodnie z opisem powyżej. Możesz również uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji i zmienić swoje preferencje zanim wyrazisz zgodę lub odmówisz jej wyrażenia. Niektóre rodzaje przetwarzania danych nie wymagają zgody użytkownika, ale masz prawo sprzeciwić się takiemu przetwarzaniu. Preferencje nie będą miały zastosowania do innych witryn posiadających zgodę globalną lub serwisową.