Jeśli ktoś ma wątpliwości, że fotografia może być sztuką powinien obowiązkowo obejrzeć wystawę w Galerii Sztuki Miejskiego Ośrodka Kultury w Dębicy. Powinien, gdyż aktualna wystawa jest pod każdym względem wyjątkowa. Swoje fotografie prezentują Tadeusz Rolke i Chris Niedenthal, prawdziwi tytani aparatu fotograficznego.
Wyjątkowy jest i temat wystawy, który zawiera się w jej tytule: „Sąsiadka”, nie bez kozery nawiązującym do głośnej książki Jana Tomasz Grossa „Sąsiedzi”. Książki o spaleniu w 1941 roku w stodole w Jedwabnem ludności żydowskiej przez sąsiadów pod okiem Niemców.
Nie jest to nowa wystawa. Pierwszy jej pokaz miał miejsce w 2001 roku w warszawskiej Zachęcie, w 60. rocznicę tragicznych wydarzeń w Jedwabnem. Nadal jest jednak aktualna, tak jak aktualny jest temat nietolerancji, agresji wobec innych ludzi, panoszącego się zła i jego siostry przemocy.
Bohaterką zdjęć, tytułową sąsiadką, jest wietnamska dziewczynka Maja. Autorzy unikają dosłowności, tworząc jednocześnie współczesny kontekst wydarzenia. Prócz niej na zdjęciach nie ma innych ludzi. Dziewczynkę widzimy w prostych, codziennych czynnościach: Maja gdzieś biegnie, rozgląda się, nosi wodę ze studni, zbiera drewno do pieca, czesze się, ogląda album z rodzinnymi fotografiami. Jednak w końcowych obrazach wystawy Maja znika, zostają po niej tylko zgliszcza i cienie.
Zdjęcia artystów skupiają się na problemie „obcego w naszym otoczeniu”. Tytuł wystawy sugeruje, że tacy „obcy” są naszymi sąsiadami. Są tacy sami i tacy inni. Na ile możemy ich przyjąć do swojej wspólnoty, na ile tolerować, zaakceptować odmienność ze względu na kolor skóry, wyznanie, orientacją seksualną, narodowość.
Każda fotografia sygnowana jest przez obu artystów: z lewej strony widzimy podpis Niedenthala, z prawej Rolkego. Ryszard Kucab wygłaszając słowo wstępne na wernisażu powiedział, że pytał Tadeusza Rolkego o autorstwo poszczególnych zdjęć. Podobno nie są oni obecnie w stanie powiedzieć, które zdjęcie ma swojego autora.
Konkretne zdjęcia nabierają przez to jeszcze bardziej metaforycznego znaczenia. Fotograf i krytyk sztuki Zdzisław Pacholski komentując wystawę napisał: „Stan świadomości mieszkańców Polski, jeśli idzie o sąsiedztwo, wielokulturowość i wielonarodowość, ciągle czeka na wsparcie. Któż lepiej, jak nie perswazja sztuki i artyści mogą przyjść jej z pomocą?”.
Nie pozostaje nic innego, jak podpisać się pod tymi słowami gorąco polecając jednocześnie wystawę dębiczanom.
Wystawę „Sąsiadka” Tadeusza Rolkego i Chrisa Niedenthala oglądać można do 8 lipca. Galeria Sztuki MOK przy ulicy Akademickiej czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 17.00, w soboty od 10.00 do 14.00 i w niedziele od 13.00 do 17.00. Wstęp wolny.
źródło: MOK Dębica
