Historia dębickiej Synagogi Nowomiejskiej

Synagoga w Dębicy – źródło: http://www.sztetl.org.pl fot. Jerzy Żurawski

Trzynawowy obiekt został wybudowany w połowie XVIII w. na miejscu wcześniej tam istniejącej synagogi przez gminę żydowską z Nowej Dębicy. Podczas II wojny światowej hitlerowcy spalili wnętrze synagogi. Po wojnie w synagodze mieściły się magazyny zboża PZGS. W 1954 roku decyzją Miejskiej Rady Narodowej w Dębicy budynek synagogi gruntownie wyremontowano i przeznaczono na obiekt handlowy, który znajduje się tam do dnia dzisiejszego.
Podczas remontu użyto materiału rozbiórkowego z synagogi staromiejskiej, białą farbą zamalowano cenne polichromie i usunięto liczne rzeźby, co spowodowało liczne protesty lokalnych kongregacji i społeczeństw żydowskich, które już wcześniej nie zgadzały się na remont budynku. W 1994 roku Rada Miejska podjęła uchwałę na mocy której bożnica miała zostać przeznaczona na muzeum, w którym miała znaleźć się m.in. ekspozycja poświęcona dębickim Żydom, którzy w przedwojennej Dębicy stanowili 20 procent społeczności, a których większość zginęła w obozie koncentracyjnym w Bełżcu.   Z myślą o takim jego przeznaczeniu wyremontowano na koszt miasta bożnicę. Rok później, w 1995 roku na mocy ustawy z 1997 roku o restytucji mienia żydowskiego synagogę odzyskała Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Za zgodą gminy wyznaniowej w w budynku dawnej synagogi nadal i tak jest do dnia dzisiejszego była prowadzona działalność handlowa.
Pod kątem architektonicznym budynek stworzony w stylu późnobarokowym jest wybudowany na planie prostokąta.  W okresie, kiedy obiekt był wykorzystywany do celów religijnych we wschodniej jego części znajdowała się sala modlitw, natomiast w części zachodniej znajdował się obszerny przedsionek, nad którym znajdował się babiniec. Główna sala modlitewna była trójnawowa i miała wymiary 16 na 30 metrów. Obecnie dawną salę modlitewną dzielą cztery, wieloboczne filary tworząc dziewięć pól, na których do niedawna działały stoiska handlowe. Dla handlu budynek dawnej synagogi zamknięty został pod koniec 2017 roku. Trwają starania o wpisanie budynku na listę zabytków przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Podziel się z innymi

Shares

Więcej informacji...

My i nasi partnerzy uzyskujemy dostęp i przechowujemy informacje na urządzeniu oraz przetwarzamy dane osobowe, takie jak unikalne identyfikatory i standardowe informacje wysyłane przez urządzenie czy dane przeglądania w celu wyboru oraz tworzenia profilu spersonalizowanych treści i reklam, pomiaru wydajności treści i reklam, a także rozwijania i ulepszania produktów. Za zgodą użytkownika my i nasi partnerzy możemy korzystać z precyzyjnych danych geolokalizacyjnych oraz identyfikację poprzez skanowanie urządzeń.

Kliknięcie w przycisk poniżej pozwala na wyrażenie zgody na przetwarzanie danych przez nas i naszych partnerów, zgodnie z opisem powyżej. Możesz również uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji i zmienić swoje preferencje zanim wyrazisz zgodę lub odmówisz jej wyrażenia. Niektóre rodzaje przetwarzania danych nie wymagają zgody użytkownika, ale masz prawo sprzeciwić się takiemu przetwarzaniu. Preferencje nie będą miały zastosowania do innych witryn posiadających zgodę globalną lub serwisową.