14 czerwca 1940 roku Niemcy wysłali z Tarnowa do Auschwitz pierwszy masowy transport więźniów. Do obozu zagłady trafiło 728 Polaków, m.in. członkowie niepodległościowej konspiracji oraz aresztowani w obławach i łapankach. Uchwałą Sejmu 14 czerwca obchodzimy jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Wśród więźniów pierwszego transportu znaleźli się:
Kazimierz Gęgała, ur 21.06.1916 w Dębicy [w 1943 roku przeniesiony do KL Sachsenhausen; przeżył wojnę]
Józef Pazdro, ur. 28.06.1912 w Dębicy [w 1944 roku przeniesiony do KL Buchenwald; przeżył wojnę]
Zbigniew Biel, ur. 07.04.1921 [zwolniony z Auschwitz w 1942 roku]
Ludwik Kaszycki, ur. 30.07.1883 w Pilźnie [wywieziony 28 lipca 1941 roku do zakładu eutanazyjnego w Sonnenstein, gdzie zginął].
W tym dniu warto przywołać także nazwiska żołnierzy ZWZ-AK z Obwodu Dębica, którzy zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych: Auschwitz, Birkenau, Gross Rosen, Pustków, Sachsenhausen, Flossenburg, Litomierzyce, Oranienburg.
Aleksander Augustynowicz [1941, Auschwitz]
Jan Baran [Auschwitz]
Henryk Bielecki [Heidelager Pustków]
Antoni Ciecieręga [1941, Auschwitz]
Wanda Dąbrowska [1944, Heidelager Pustków]
Adolf Dąbrowski [1941, Auschwitz]
Eugeniusz Dębicki [1942, Auschwitz]
Zbigniew Drewniak [1944, Heidelager Pustków]
Stanisław Dzierża [1941, Auschwitz]
Stanisław Fryz [1944, Auschwitz]
Zbigniew Marian Gawryś [Auschwitz]
Tadeusz Gawryś [Gross Rosen]
Jan Grzesiakowski [Auschwitz]
Roman Hebda [1945, Gross Rosen]
Tadeusz Ignaczak [1944, Gross Rosen]
Kazimierz Darecki [Auschwitz]
Bolesław Kałuża [1943, Auschwitz]
Barbara Kasechube [1944, Sachsenhausen]
Jan Kita [Auschwitz]
Józef Kozioł [1941, Auschwitz]
Andrzej Köehli [1945, Flossenburg]
Józef Krawiec [1944, Gross Rosen]
Józef Kula [1941, Auschwitz]
Stanisław Kurek [1945, Gross Rosen]
Bronisław Machota [Gross Rosen]
Włodzimierz Majewski [Heidelager Pustków]
Waleria Maleszkowa z d. Kowalska [1943, Birkenau]
Celestyn Matuga [1945, Litomierzyce]
Aleksander Mądro [1945, Gross Rosen]
Władysław Mysona [1944, Oranienburg]
Franciszek Nowacki [1943, Heidelager Pustków]
Jan Pawełek [Auschwitz]
Jan Siwy [Auschwitz]
Józef Skrzypek
Marian Skwirut [Auschwitz]
kapral Sokulski [1943, Heidelager Pustków]
Stanisław Sujdak [1943, Flossenburg]
Józef Świder [Heidelager Pustków]
Stanisław Szewczyk [1942, Auschwitz]
Władysław Węglowski [Auschwitz]
Jan Żmuda [1943, Auschwitz]
Józef Lipka [zastrzelony podczas próby ucieczki z transportu do obozu]
CHWAŁA BOHATEROM!
ZGINĘLI ŚMIERCIĄ MĘCZEŃSKĄ!
Na zdjęciu Józef Pazdro, ur. w Dębicy 28 czerwca 1916 r. [numer obozowy 47].
źródło: AK Dębica
