Historia Otto Schimka, młodego austriackiego żołnierza Wehrmachtu, jest symbolem moralnej odwagi w czasach II wojny światowej. Pomimo nacisku i groźby śmierci, nie wziął udziału w egzekucjach polskich cywilów, pozostając wiernym własnym zasadom i obietnicy złożonej matce.
Młodość i wstąpienie do Wehrmachtu
Otto Schimek urodził się 5 maja 1925 roku w Wiedniu jako najmłodsze, trzynaste dziecko religijnej, ubogiej rodziny. Wychowywał się w wiedeńskiej dzielnicy robotniczej Leopoldstadt, gdzie uczył się zawodu stolarza. Już jako nastolatek był mocno związany z wiarą i zasadami chrześcijańskimi. W lutym 1943 roku, w wieku 17 lat, został wcielony do Wehrmachtu. Początkowo skierowano go na front bałkański, gdzie niemieckie oddziały walczyły z partyzantami i dopuszczały się licznych zbrodni. W tym czasie Schimek złożył matce obietnicę, że nie weźmie udziału w zabijaniu niewinnych ludzi.
Odmowa udziału w egzekucjach
Podczas pierwszych starć Otto odmawiał strzelania do bezbronnych cywilów. Za swoją postawę został pobity przez dowódcę i osadzony w areszcie w Kłodzku. Po pewnym czasie trafił do Galicji, gdzie służył w 8. Kompanii 1083 Pułku 544 Dywizji Grenadierów w okolicach Jasła i Tarnowa. Wtedy Schimek miał wziąć udział w egzekucji dwóch polskich partyzantów, których ukrywał przed Niemcami. Odmówił i w efekcie został postawiony przed sądem polowym, który uznał jego postawę za „dezercję i okazywanie tchórzostwa w obliczu wroga” i skazał go na śmierć. Przed egzekucją Schimek otrzymał propozycję ułaskawienia, warunkiem było jednak uczestnictwo w zabiciu zakładników – odmówił. Został rozstrzelany rankiem 14 listopada 1944 roku w wieku 19 lat we wsi Lipiny.
Miejsce pamięci w Machowej
Schimek został pochowany we wsi Machowa niedaleko Dębicy, gdzie do dziś znajduje się jego grób z napisem w języku polskim i niemieckim, tłumaczącym przyczynę jego śmierci. Miejsce to stało się celem pielgrzymek, także osób z Austrii, w tym kardynałów. W parafii Trójcy Przenajświętszej w Machowej mieszkańcy dwa razy do roku wspominają młodego Austriaka – w niedzielę po jego urodzinach oraz w niedzielę po rocznicy jego śmierci. Istnieje także grupa modlitewna działająca pod jego patronatem.
Filmy, książki i symbolika
O Otto Schimku powstały dwa filmy i jedna książka. Jego historia stała się symbolem oporu wobec zbrodniczej polityki III Rzeszy, a jego postawa moralna inspiruje kolejne pokolenia. W Polsce jego losy były promowane przez ruch pacyfistyczny Wolność i Pokój, gdzie stał się symbolem moralnej odwagi wobec zła. Otto Schimek jest również kandydatem do procesu beatyfikacyjnego, a jego życie pokazuje, że nawet w trudnych czasach można pozostać wiernym własnym zasadom.
Kontrowersje i badania historyczne
Choć historia Schimka jest znana i powszechnie cytowana, nie wszystkie jej elementy są w pełni potwierdzone dokumentami wojskowymi. Niektórzy historycy wskazują, że zapisane w aktach kary wobec Schimka mogą oznaczać zwykłą dezercję lub unikanie udziału w walkach, a nie heroiczny sprzeciw wobec rozkazów. Również miejsce pochówku nie jest jednoznacznie potwierdzone – część badaczy uważa, że grób w Machowej może mieć charakter symboliczny. Mimo tych wątpliwości, jego historia pozostaje ważnym punktem pamięci moralnej i duchowej w Polsce i Austrii.
Otto Schimek jest postacią, która pokazuje, że nawet w obliczu wojennego terroru możliwa jest odwaga moralna. Jego historia pozostaje symbolem sprzeciwu wobec zbrodni, a grób w Machowej miejscem refleksji i modlitwy. Wspomnienia o młodym Austriaku inspirują do zachowania człowieczeństwa w czasach ekstremalnych zagrożeń.
