W niedzielę 2 marca na dębickim Rynku, następnie na cmentarzu wojskowym w Dębicy odbyły się uroczystości w ramach obchodów Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Głównym organizatorem obchodów był Zarząd Światowego Związku Żołnierzy AK , Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy.
O godzinie 10:00 na Rynku w Dębicy nastąpiło oficjalne rozpoczęcie uroczystości oraz złożenie kwiatów przez delegację organizatorów przy pomniku straconych żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Jana Stefki „Mściciela”. Zgromadzonych na dębickim rynku przywitał przewodniczący Rady Miejskiej Stanisław Leski, oraz w imieniu organizatorów uroczystości Maciej Małozięć, sekretarz Światowego Związku Żołnierzy AK , Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy oraz
„W tym roku po raz pierwszy oficjalną część obchodów rozpoczynamy na dębickim Rynku. Jest to bowiem miejsce szczególne dla dębickiego podziemia niepodległościowego. W czerwcu 1944 roku na dębickim Rynku został zastrzelony przez niemieckiego żandarma Roman Banek ps. Żbik, żołnierz placówki Armii Krajowej Dębica. Dwa lata później już pod okupacją sowiecką zostało straconych przez powieszenie 3 żołnierzy niepodległościowego oddziału Narodowych Sił Zbrojnych. Dziś z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych oddajemy hołd wszystkim bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu państwa polskiego przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconego siłą reżimowi komunistycznemu” – powiedział rozpoczynając uroczystości Maciej Małozięć.
Hołd żołnierzom niepodległościowego podziemia złożyła prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Środowisko 5 PSK AK w Dębicy Izabela Podhalańska, a w imieniu władz samorządowych Miasta Dębica i Powiatu Dębickiego burmistrz miasta Dębicy Paweł Wolicki i sekretarz Rady Powiatu Dębickiego Michał Prażak. „ Komuniści, którzy w 1945 roku z pomocą armii sowieckiej przejęli władzę w Polsce w założeniu mieli całkowite wymazanie pamięci o żołnierzach niepodległościowego podziemia zbrojnego z kart historii Polski i pamięci rodaków. Starannie zacierali wszelkie ślady świadczące o walce, martyrologii oraz o wartościach które prezentowali żołnierze niepodległościowego podziemia, a w imię których pozostali wierni wojskowej przysiędze do końca. Tajemnicą objęto zarówno miejsca pochówków żołnierzy poległych w walce z NKWD, UB, KBW i MO, jak również miejsca, gdzie ukrywano ciała ofiar tzw. mordów sądowych – skazanych na śmierć po fikcyjnych procesach lub pozbawianych życia bez wyroku, mordowanych skrytobójczo tysięcy żołnierzy podziemia niepodległościowego – mówił podczas uroczystości na rynku burmistrz Paweł Wolicki.
Po uroczystościach na dębickim rynku uczestnicy przeszli do kościoła pw. św. Jadwigi w Dębicy, gdzie o godzinie 10:30 odprawiona została msza święta dla uczczenia święta państwowego Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
Ostatnim punktem oficjalnej części uroczystości był ceremoniał patriotyczno-religijny przy symbolicznym grobie majora/podpułkownika Adama Lazarowicza na Cmentarzu Wojskowym, gdzie przywitał zebranych zastępca burmistrza Mariusz Trojan przypominając raz jeszcze historię i poświęcenie Żołnierzy Niezłomnych.
Apel pamięci odczytał chorąży Związku Strzeleckiego Robert Pieczonka. Porucznik rez. Izabela Podhalańska, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK, Środowisko 5 PSK w Dębicy przypomniała rolę jaka spoczęła na żołnierzach niezłomnych i treść ostatniego rozkazu gen. Leopolda Okulickiego: „Na żyjących żołnierzach Armii Krajowej ciąży odpowiedzialność za przekazanie etosu i pamięci o heroicznej walce narodu polskiego z niemieckim i sowieckim okupantem. Zobowiązuje nas do tego ostatni rozkaz Komendanta Głównego Armii Krajowej generała Leopolda Okulickiego, który rozwiązując szeregi Armii Krajowej napisał: Żołnierze Armii Krajowej daję Wam ostatni rozkaz: starajcie się być przewodnikami narodu i realizatorami niepodległego państwa polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu, że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi Armii Krajowej” – przypomniała ostatni rozkaz gen. Okulickiego prezes Izabela Podhalańska.
Na zakończenie uroczystości na cmentarzu wojskowym prezes Izabela Podhalańska podziękowała wszystkim którzy wzięli udział i włączyli się w organizację Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych: przedstawicielom Miasta Dębicy, Powiatu Dębickiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Miejskiego Ośrodka Kultury. Osobne słowa podziękowań skierowała do ks. Prałata Ryszarda Piaseckiego i ks. Prałata Stanisłąwa Fiołka z parafii Świętej Jadwigi za zaangażowanie w organizację obchodów Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Ostatnim akcentem uroczystości będą zajęcia dla młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Dębicy i powiatu dębickiego, które odbędą się 7 marca br. w Domu Kultury „Śnieżka” w Dębicy. Podczas zajęć, z wykładem nt. podziemia niepodległościowego, wystąpi Mirosław Surdej z rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Ponadto młodzież będzie miała okazję zobaczyć program słowno-muzyczny przygotowany przez Młodzieżową Grupę Safo z Dębicy pt. „W służbie Bogu i Ojczyźnie” oraz wystawę planszową przygotowaną przez Muzeum Regionalne w Dębicy.
W organizację uroczystości w której uczestniczyły setki dębiczan włączyło się także Miasto Dębica, Powiat Dębicki, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Miejski Ośrodek Kultury w Dębicy, Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania w Pustkowie orasz Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy.
Partnerami obchodów była Młodzieżowa Grupa SAFO z Dębicy, Muzeum Regionalne w Dębicy, Miejskie Gimnazjum nr 1 w Dębicy, Związek Harcerstwa Polskiego Hufiec Dębica oraz Związek Strzelecki „Strzelec” JS 2051.
Mecenasem okolicznościowego koncertu był Stefan Bieszczad, a patronaty medialne nad uroczystościami roztoczyły : TVP Rzeszów, Polskie Radio Rzeszów, RDN Małopolska, Debica.TV, Wiadomości Dębickie, Biuletyn Informacyjny – Miesięcznik Światowego Związku Żołnierzy AK.
