Jednym z najbardziej charakterystycznych dębickich budynków, którego wygląd właściwie nie zmienił się zbytnio do czasów nam współczesnych, jest wybudowana pod koniec XIX wieku niewielka kamieniczka przy dębickim rynku. Znana z najstarszych przedwojennych pocztówek, chętnie wykorzystywanych przez mieszkańców miasta w okresie zarówno galicyjskim jak i międzywojennym.
Na przełomie XIX i XX stulecia znalazł w niej swoją siedzibę, przedstawiony na pocztówce „Hotel Polski”. Prowadzony był przez właściciela restauracji kolejowej Andrzeja Zakrzyczkowskiego. Nazwa odzwierciedlała poniekąd poglądy właściciela, słynącego ze swej niechęci do osób wyznania mojżeszowego. W 1900 roku umieścił on, w ukazującej się na terenie Galicji prasie narodowej, ogłoszenie informujące o chęci wynajęcia „Dla Chrześcijanina” (co zostało dokładnie podkreślone w druku) w budynku hotelowym lokalu nadającego się na sklep galanteryjny, bławatny lub dla fryzjera. Prowadzony przez niego „Hotel Polski” był „czysto, pięknie urządzony, dobrze ogrzany z dobrą usługą”. Posiadał na piętrze cztery umeblowane pokoje, na parterze trzy pokoje i kuchnię oraz sutereny z dwoma pokojami i kuchnią, a także dwa pomieszczenia piwniczne. Cena wynajęcia pokoju uzależniona była od jego standardu i rozpoczynała się od kwoty 1 korony. Obejmowała ona również dojazd do hotelu ze stacji kolejowej. Zakrzyczkowski w okresie letnim wynajmował także dodatkowy lokal, w którym prowadził sezonową restaurację. Interesy nie szły jednak najlepiej, skoro już w listopadzie 1903 roku hotel został wystawiony na sprzedaż, a jego właściciel przeniósł się do Tarnowa, gdzie prowadził reklamowaną w prasie restaurację. W okresie II Rzeczpospolitej w budynku tym znajdowała się znana dębicka drukarnia należąca do Leiba i Hindy Hauser.
W tym samym okresie istniał w Dębicy także drugi hotel zlokalizowany tuż obok dworca kolejowego. Zwany był od nazwiska jego właściciela – Szlomo Bornsteina – „Hotelem Bornsteina”. W okresie międzywojennym zmienił nazwę na „Hotel Krakowski”, a jego właścicielem był Abraham Goldman.
W 1932 roku również obok dworca kolejowego otwarty został nowy „Hotel Polski” reklamujący się w lokalnej prasie różnymi dogodnościami, które napotkać mogli w nim zatrzymujący się podróżni: „pokoje gościnne urządzone są według wszelkich wymagań higieny, zaopatrywane w bieżącą wodę ciepłą i zimną oraz elektryczność”. Był własnością Stanisława Ringberga.
Prezentowana pocztówka wydrukowana została w 1900 roku w Krakowie z inicjatywy i fundacji Andrzeja Zakrzyczkowskiego i stanowić miała reklamę nowo powstałego hotelu.
*Pocztówka pochodzi ze zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej.
Arkadiusz S. Więch
