Mszą świętą w kościele pw. Krzyża Świętego i Matki Bożej Bolesnej w Dębicy funkcjonariusze Straży Miejskiej w Dębicy rozpoczęli obchody Dnia Strażnika Miejskiego. W tym roku dębicka Straż Miejska świętowała także 30-lecie swojej działalności. Działalność oficjalnie rozpoczęła 3 października 1991 roku, ale pierwszy patrol Straży Miejskiej ulicami Dębicy miał miejsce w sierpniu 1992 roku. Z okazji Dnia Strażnika Miejskiego burmistrz Mariusz Szewczyk awansował trzech strażników na wyższe stopnie.
Uchwałę o utworzeniu Straży Miejskiej w Dębicy w 1991 roku podpisał przewodniczący Rady Miejskiej Jan Mytkoś, funkcję burmistrza pełnił wówczas Antoni Kamiński. Pierwszym komendantem Straży Miejskiej w Dębicy był Artur Wiktor, który razem ze swoim zastępcą Leszkiem Siembabem i pierwszymi strażnikami tworzyli od podstaw nową formację.
W 1999 r. pełniącym obowiązki komendanta był Roman Iwasieczko, po którym w 2001 r. funkcję komendanta objął Gerard Ziemba. Od 2002 r. obowiązki komendanta pełnił obecny Naczelnik Wydziału Spraw Obywatelskich Roman Rogowski, natomiast w 2005r. komendantem został Ryszard Łastowski. W 2006 r. obowiązki komendanta zostały powierzone Sylwestrowi Bieszczadowi, który funkcję tą pełni od 16 lat.
Pierwszy skład dębickiej Straży Miejskiej, na wiosnę 1992 roku liczył 11 osób. W tym gronie znalazły się trzy kobiety. Ogółem przez 30 lat działalności w straży pracowały 34 osoby. W kolejnych latach część z nich została przeniesiona lub zwolniona, natomiast dwoje spośród strażników: Witold Depa i Agnieszka Strzelczyk zmarło nagle w młodym wieku. W chwili obecnej w straży zatrudnionych jest 14 osób.
„Z roku na rok mieszkańcy Dębicy coraz częściej zwracają się o pomoc właśnie do strażników. Udzielanie pomocy mieszkańcom jest zadaniem niezwykle trudnym, gdyż pomagając jednej osobie, na ogół sprawia się kłopoty innej, tej która łamie obowiązujące prawo. Średnio notujemy 1500 zgłoszeń telefonicznych z prośbą o interwencję. Chociaż pochwał nie brakuje, to wciąż spotykamy się z krytyką. Nie zniechęca nas to, wręcz odwrotnie, mobilizuje do wysiłku, by działania nasze były jak najbardziej skuteczne” – powiedział komendant Sylwester Bieszczad.
Jak wspomina komendant Sylwester Bieszczad początkowo ulice miasta były patrolowane pieszo, a po roku pojawiły się patrole przy użyciu samochodu marki Fiat 125 p Combi, a później popularnych Polonezów i Deawoo Lanosów. Dzisiaj straż ma do dyspozycji samochód Citroen Berlingo oraz nowy który służy do patrolowania miasta, przewożenia osób zatrzymanych w tym nietrzeźwych do miejsca zamieszkania lub na policję, a także do konwojowania pieniędzy, dokumentów i osób. Od 2008 r. do dyspozycji strażników jest także 8 rowerów od firmy Arkus , które są wykorzystywane do patrolowania parków miejskich, osiedli mieszkaniowych, a także zabezpieczania imprez rowerowych.
Głównym zadaniem Straży była ochrona porządku w miejscach publicznych, w tym między innymi zapobieganie popełnianiu wykroczeń i ich wykrywanie, współdziałanie z innymi służbami w różnych, istotnych dla bezpieczeństwa mieszkańców sprawach oraz kontrola utrzymania ładu i czystości na terenie miasta. Celem realizacji wyznaczonych zadań, strażnicy zostali uprawnieni do legitymowania osób, nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym, kierowania wniosków o ukaranie, blokowania kół pojazdów oraz użycia w określonych przypadkach środków przymusu bezpośredniego.
„Minęło jak jeden dzień. Myślałem, że, popracuję parę miesięcy, a zleciało już 30 lat. Satysfakcję przynosi służba wykonywana zgodnie ze sumieniem, szczególnie pomoc ludziom np. bezdomnym zimą, zagubionym, ofiarom przemocy, także zagubionym zwierzętom którym udaje się ponownie znaleźć właściciela” – dodaje Sylwester Bieszczad.
Przez 30 lat dębicka Straż Miejska zajmowała się głównie egzekwowaniem wykroczeń w ruchu drogowym, porządkiem i bezpieczeństwem na placach targowych, czystością chodników, ulic i posesji, dzikimi wysypiskami śmieci, bezdomnymi zwierzętami, a także powiadamianiem odpowiednich służb o nieprawidłowościach i zagrożeniach. Systematycznie były wykonywane konwoje gotówkowe, przewożenie nietrzeźwych, kontrole usuwania odpadów komunalnych i posiadania umów na śmieci.
Z mniejszym lub większym skutkiem porządkowano handel na targu przy ul. Kraszewskiego. Przeciwdziałano oszustwom i kradzieżom kieszonkowym. Były przypadki zatrzymań sprawców przemocy, którzy posiadali m.in. noże i maczety. Razem z policjantem udaremniono próbę samobójczego skoku desperata z mostu do Wisłoki.
Szczególnie w ostatnich latach współpracując z MOPS- em udzielono pomocy wielu bezdomnym przebywającym w okresie zimowym w sytuacjach zagrażających życiu.
„Bardzo intensywną służbę Straż pełniła w czasie powodzi, które nawiedziły Dębicę w roku 2009 i 2010. Przyjmowano wówczas zgłoszenia telefonicznie, kontrolowano miejsca zalane i zagrożone, ostrzegano o niebezpieczeństwie, a także informowano sztab kryzysowy o zaistniałej sytuacji . Służba była wówczas pełniona z niewielkimi przerwami na odpoczynek całodobowo” – wspomina komendant.
Od momentu ufundowania Sztandaru Miasta Dębica strażnicy często brali udział w poczcie sztandarowym w różnych uroczystościach patriotyczno-religijnych, miejskich i państwowych. Od wielu lat na terenie miasta organizowane są różnego rodzaju imprezy kulturalne i sportowe, w których uczestniczą nie tylko dębiczanie.
Strażnicy razem z policjantami czuwają nad ich bezpieczeństwem również w niedziele i święta. Straż Miejska współpracuje z policją poprzez wspólne patrole, szkolenia z samoobrony, zabezpieczanie imprez, przekazywanie informacji i spraw do dalszych czynności. Współpracuje również ze Strażą Pożarną, Zakładem Usług Miejskich, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Miejskim Ośrodkiem Kultury, placówkami oświatowymi.
Ponad 10 lat temu wdrożono program „Bezpieczna Dębica” w ramach którego działania Straży dębickiej zostały ocenione jako dobre i bardzo dobre przez 63% respondentów . Straż Miejska uczestniczyła również w akcji „Stop 18” przeciwdziałającej sprzedaży i paleniu papierosów przez osoby nieletnie. Zaangażowała się także w projekt „Bezpieczna droga do szkoły”.
W kadencji burmistrza Mariusza Szewczyka Straż Miejska otrzymała kolejne narzędzia do lepszego egzekwowania prawa i przeciwdziałania przestępstwom jakimi są system informatyczny Pesel –net oraz cyfrowy monitoring miasta.
Funkcjonariusze całodobowo obserwują obraz z kilkunastu kamer w Centrum Monitoringu dzięki czemu mogą częściej i szybciej reagować na zdarzenia, co wpływa na poprawę poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
Przez lata ważną częścią działalności Straży Miejskiej była także profilaktyka. W organizowanych na terenie placówek oświatowych spotkaniach, strażnicy przekazywali informacje na temat istniejących zagrożeń dla zdrowia oraz życia dzieci i młodzieży a także wyrabiania właściwych postaw wobec różnego rodzaju niebezpieczeństw. Zajęcia w przedszkolu to zwykle pierwszy kontakt z umundurowanym funkcjonariuszem. Dlatego na początku każdych zajęć dzieci poznawały charakterystyczne elementy munduru, mogły dotykać, przymierzać, oglądać sprzęt, wsiadać do samochodu. Dzieci odwiedzały też siedzibę Straży w Urzędzie Miejskim i interesowały się służbą strażników. Przez ostatnie lata Straż Miejska udostępniła szkołom średnim i gimnazjom plakaty i płyty DVD o treści przeciwdziałającej uzależnieniom od narkotyków, alkoholu, dopalaczy oraz cyberprzemocy.
W ciągu 30 lat działalności Straży Miejskiej pracowało w niej 34 funkcjonariuszy. W gronie byłych strażników znaleźli się: Artur Wiktor, Leszek Siembab, Gerard Ziemba, Roman Rogowski, Roman Iwasieczko, Ryszard Łastowski, Jadwiga Zawisza, Bogusława Christiani, Tadeusz Dębicki, Krzysztof Piecuch, Wojciech Lis, Arkadiusz Cichowski, Mariusz Reichel, Maria Sok, Łukasz Długoń, Jan Tarnopolski, Robert Wolski, Agnieszka Strzelczyk, Witold Depa, Marcin Sidor, Grzegorz Bonar.
Obecnie w Straży Miejskiej pracuje 14 osób: Sylwester Bieszczad, Żaklina Nowak, Mariusz Pyrchla, Grzegorz Zięba, Łukasz Sroczyński, Piotr Rajchel, Jarosław Zyma, Wiesław Kudroń, Tomasz Węgrzyn, Sławomir Grab, Paweł Bryś, Paweł Bryg, Marek Torba, Jan Tarnopolski.
Z okazji Dnia Strażnika Miejskiego burmistrz Mariusz Szewczyk awansował trzech strażników na wyższe stopnie oraz przekazał okolicznościowe nagrody. Awanse otrzymali – na stopień starszego inspektora: Jan Tarnopolski i Marek Torba, na stopień inspektora – Paweł Bryg.
Fot. Sylwester Bieszczad/UM Dębica
