Jak co roku w miesiącu wrześniu na Polanie Kałużówka zebrało się kilkaset osób, aby wspólnie uczcić pamięć żołnierzy Armii Krajowej walczących za wolność Ojczyzny. To właśnie tutaj 69 lat temu stoczono jedną z największych bitew w południowo-wschodniej Polsce podczas akcji „Burza”.
Obwód Armii Krajowej Dębica podczas akcji „Burza” został podzielony na trzy rejony walki. Pierwsze zgrupowanie utworzono w okolicach Sędziszowa Małopolskiego i Ropczyc, drugie w rejonie Dębicy, a trzecie w rejonie Pilzna. Najcięższe walki stoczyło zgrupowanie dębickie. Ich apogeum wystąpiło w czasie bitwy na Kałużówce, która rozegrała się 23 – 24 sierpnia 1944. Właściwą bitwę poprzedził całodobowy atak artylerii niemieckiej rozpoczęty rankiem 23 sierpnia 1944 r. Wczesnym świtem 24 sierpnia, oddziały niemieckie uderzyły na obóz II zgrupowania na polanie Kałużówka. Pod dowództwem mjr. Adama Lazarowicza „Klamry” żołnierze 5 Pułku Strzelców Konnych AK kilkakrotnie odparli atak wroga. Po całodniowej walce, w godzinach wieczornych, niemieckie oddziały wycofały się z rejonu polany. Bitwa na Kałużówce, w opinii historyków, należy do największych, choć niedocenionych potyczek Armii Krajowej w Podokręgu AK Rzeszów w okresie „Burzy”.
Aby zachować pamięć o bohaterach walczących za naszą wolność 1 września br. Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Dębicy, Koło Terenowe ŚZŻAK w Dębicy, Powiat Dębicki, Powiat Ropczycko – Sędziszowski, Miasto i Gmina Pilzno, Gmina Dębica, Miasto Dębica, Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Dębica, Zespół Szkół w Gumniskach, Komenda Powiatowa Policji w Dębicy, Hufiec ZHP Dębica, parafia p.w. Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Gumniskach i parafia p.w. Św. Jadwigi zorganizowali uroczystość obchodów 69 rocznicy Bitwy na Kałużówce.
To tutaj, przed pomnikiem upamiętniającym żołnierzy Armii Krajowej walczących w akcji „Burza” zebrani na Polanie Kałużówka modlili się wspólnie podczas Mszy Świętej za dusze poległych za Ojczyznę. Po odczytaniu apelu poległych delegacje kombatantów, władz samorządowych i parlamentarzystów oraz licznych organizacji złożyły pod pomnikiem symboliczne wiązanki kwiatów. Uroczystość uświetniło wystąpienie Pana Jerzego Krusensterna uczestnika bitwy na Kalużówce.
Dodatkowym punktem programu było wręczenie medalu „Pro Patria” Pani Zofii Kałużyńskiej – łączniczki i sanitariuszki AK. Pani Zofia Kałużyńska została odznaczona medalem „Pro Patria” przez Ministra do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na wniosek Koła ŚZŻAK w Pilźnie.
Dziękujemy wszystkim za udział w uroczystości i zapraszamy za rok, aby znów wspólnie oddać hołd żołnierzom AK walczącym w akcji „Burza” podczas jubileuszowej 70- tej już rocznicy.
