W wieku 104 lat zmarł Adam Szus. Jego życie podczas Holokaustu ocaliła rodzina Dziedziców z Brzostka

Dzisiaj, 15 kwietnia w wieku 104 lat w Australii zmarł pochodzący z Brzostka Adam Szus. Urodzony 1 września 1917 roku w żydowskiej rodzinie Adam przeżył wojnę i Holokaust dzięki pomocy Wojciecha i Bronisławy Dziedziców z Brzostka. Po wojnie, w 1960 roku wyemigrował do Australii gdzie mieszkał do śmierci. W 2006 roku Instytut Yad Vashem na wniosek Adama Szusa odznaczył Dziedziców oraz ich córkę Zofię Trojan medalem i tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Ślub Adama Szusa i Sonii w Polsce w 1946 roku (fot. archiwum prywatne A. Szusa)

Adam Szus w ukryciu u Dziedziców

W listopadzie 1943 r. rodzina Dziedziców pomogła Adamowi Szusowi (Abraham Leib Schuss), który w październiku 1943 r. uciekł z obozu pracy we Lwowie. Przeszedł pieszo 300 kilometrów i dotarł z powrotem do rodzinnego Brzostka. Wcześniej spotkał się z kolegą z lat szkolnych Staszkiem w Zawadce u którego zatrzymał się jeden dzień, ale jego rodzina bała się na dłużej ukryć Adama. Staszek powiedział mu: Ty wiesz co? Ja pamiętam, że twoja rodzina miała dobra polską rodzinę za przyjaciół. Oni nazywali się Dziedzic. Na pewno ci pomogą”.

I Szus udał się do Dziedziców, którzy jak później wspominał przyjęli go bardzo serdecznie, nakarmili, ostrzygli, bo po wielu miesiącach wędrówki był bardzo zarośnięty i położyli do ciepłego łóżka w jakim nie spał od 4 lat. Na kolejne dni Wojciech przygotował schronienie dla Adama w stodole. Codziennie, trzy razy dziennie przynosił mu jedzenie. Szus pozostał w kryjówce u Dziedziców przez 10 dni po czym przyszli po niego partyzanci i zabrali go ze sobą do lasu gdzie doczekał końca wojny.

Obrazek posiada pusty atrybut alt; plik o nazwie Bronisława-Wojciech-Dziedzic-Zofia-Trojan-z-d.-Dziedzc-lata-70-XX-w.-1.jpg
Bronisława, Wojciech Dziedzic, Zofia Trojan z d. Dziedzc – lata 70 XX w.

Tak opowiadał o swoich wojennych przeżyciach: „Właściciel przygotował dla mnie bunkier w stodole. To był mężczyzna, który niewiele mówił. Trzy razy dziennie przynosił mi jedzenie. Zapytałem go, jak długo będę leżał w tym grobie. „Nie martw się, przyjdą po ciebie”, odpowiedział. Po dziesięciu dniach leżenia w grobie uzbrojeni ludzie wyszli z lasu i zabrali mnie ze sobą. Oznacza to, że Polak miał kontakt z ludźmi w lesie. Chcę tu powiedzieć, że Polak z rodziną ryzykował życiem i nie żądał ode mnie żadnej zapłaty. Po wojnie udało mi się mu pomóc na inne sposoby”.

Adam Szus z żoną Sonią i synami: Markiem (Menachemem) i Henrym 2021

Wojciech i Bronisława Dziedzicowie oraz Zofia Trojan po dwóch latach starań Adama Szusa w 2006 roku zostali odznaczeni tytułem „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.

Adam Szus, który po wojnie wyjechał do Australii przez blisko 80 lat korespondował z Dziedzicami, a potem z ich córką Zofią Trojan.

Dziś stały kontakt z synem Adama Szusa Menachemem utrzymuje córka Zofii Trojan Ewa Zausz. Pani Ewa przekazała nam informację o śmierci Adama Szusa.

Obszerną historię ratowania brzosteckich Żydów przez rodzinę Dziedziców można przeczytać pod poniższymi linkami:

Zofia Trojan: Mój tatuś był bardzo odważnym człowiekiem. Ryzykował życie aby pomóc sąsiadom. Ale nie wszyscy o tym pamiętają – ziemiadebicka.pl

Odwaga i heroiczna postawa Dziedziców uratowała życie Adamowi Szusowi z Brzostka. Dziś jego syn Menachem dziękuje za ocalenie życia ojca podczas Holokaustu – ziemiadebicka.pl

Podziel się z innymi

Shares

Więcej informacji...

My i nasi partnerzy uzyskujemy dostęp i przechowujemy informacje na urządzeniu oraz przetwarzamy dane osobowe, takie jak unikalne identyfikatory i standardowe informacje wysyłane przez urządzenie czy dane przeglądania w celu wyboru oraz tworzenia profilu spersonalizowanych treści i reklam, pomiaru wydajności treści i reklam, a także rozwijania i ulepszania produktów. Za zgodą użytkownika my i nasi partnerzy możemy korzystać z precyzyjnych danych geolokalizacyjnych oraz identyfikację poprzez skanowanie urządzeń.

Kliknięcie w przycisk poniżej pozwala na wyrażenie zgody na przetwarzanie danych przez nas i naszych partnerów, zgodnie z opisem powyżej. Możesz również uzyskać dostęp do bardziej szczegółowych informacji i zmienić swoje preferencje zanim wyrazisz zgodę lub odmówisz jej wyrażenia. Niektóre rodzaje przetwarzania danych nie wymagają zgody użytkownika, ale masz prawo sprzeciwić się takiemu przetwarzaniu. Preferencje nie będą miały zastosowania do innych witryn posiadających zgodę globalną lub serwisową.