6 kwietnia o godz. 17.00 w DK Mors odbędą się obchody 30-lecia działalności Koła Związku Sybiraków w Dębicy. Założone w 1989 roku dębickie Koło Związku Sybiraków od 30 lat kultywuje pamięć o rodakach wywiezionych na Sybir, zwłaszcza tych pochodzących z terenu ziemi dębickiej. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu członków Koła od kilku lat organizowana jest także zbiórka darów dla rodaków na Wschodzie i wspieranie Polaków, którzy po zakończeniu II wojny światowej pozostali, najczęściej nie z własnej woli na terenie dzisiejszej Ukrainy i którym nigdy nie udało się powrócić do Ojczyzny.
Koło Związku Sybiraków w Dębicy powstało 23 lipca 1989 roku. W chwili rejestracji liczyło 62 członków zwyczajnych i 10 sympatyków – członków rodzin sybirackich. W 2015 roku było już tylko 16 członków zwyczajnych i 10 członków wspierających. W kolejnych latach ta liczba się niestety sukcesywnie zmniejszała.
Organizatorami sybirackiego ruchu w dawnym województwie tarnowskim byli: Jerzy Ćwirko Godycki i Zbigniew Godzisz. Pierwszym Prezesem Koła przez 3 kadencje do 2003 roku był Zbigniew Godzisz. Od czerwca 2003 roku obowiązki Prezesa Koła pełni do chwili obecnej Maria Aktyl. Przez kilkanaście lat kapelanem dębickiego Koła Sybiraków był ks. prałat Stanisław Fiołek.
Członkowie koła zainicjowali i podjęli szereg działań mających na celu utrwalenie pamięci o ofiarach stalinowskiego reżimu, o rodakach deportowanych z ojczystej ziemi na daleką Syberię.
15 sierpnia 1990 roku Sybiracy przekazali w darze Parafii św. Jadwigi w Dębicy gobelin z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. W tym samym roku 17 września w Dniu Sybiraka, w czasie uroczystej Mszy Świętej nastąpiło poświecenie i odsłonicie tablicy pamiątkowej w Kościele św. Jadwigi w Dębicy ufundowanej przez Sybiraków, a poświęconej pamięci zesłanym na Syberię w latach 1940 – 1946.
Trzy lata później, 17 września 1993 roku ks. Biskup Tarnowski Władysław Bobowski dokonał poświęcenia sztandaru dębickiego Koła i Symbolicznego Grobu Sybiraka zbudowanego własnoręcznie przez członków Koła na Cmentarzu Wojskowym w Dębicy, jako symbol czci i szacunku współtowarzyszom niedoli, którzy pomordowani, lub zmarli na nieludzkiej ziemi tam musieli pozostać, a szczątki ich nigdy nie wróciły do Ojczyzny.
W 1994 roku utworzona przez Koło Sybiracka Izba Pamięci zostaje przeniesiona z ulicy Wielopolskiej na ulicę Rzeszowską przy Galerii Miejskiej. Tutaj wśród pamiątek przywiezionych z Syberii poczesne miejsce zajmuje mapa ZSRR z zaznaczonymi miejscami zesłań, więzień i lagrów oraz tablica z listą zmarłych członków Koła, Sybiraków zmarłych na zesłaniu, członków rodzin i zmarłych Sybiraków po powrocie do kraju – mieszkańców Dębicy. W 2006 roku Galeria Sztuki zostaje przeniesiona na teren byłych koszar wojskowych w Dębicy przy ul. Akademickiej. W nowym obiekcie udostępnione zostaje pomieszczenie dla Izby Pamięci Sybiraków w którym zgromadzone zostają pamiątki z Syberii oraz publikacje książkowe członków koła opowiadające o losach zesłanych na Sybir. W Izbie odbywają się także lekcje historii dla młodzieży.
Dębickie Koło Związku Sybiraków przez szereg lat bardzo aktywnie działa na rzecz upamiętnienia rodaków zesłanych na Sybir. W 1998 roku w Dzień Sybiraka dzięki staraniom Zarządu Koła – Rada Miasta w Dębicy podejmuje uchwałę i plac przed dworcem PKP otrzymuje nazwę „Plac Sybiraków”, a na obelisku – drogowskazie wyryty zostaje napis: „SYBIR – 8.500 km”. W 2000 roku przy Symbolicznym Grobie Sybiraka na Cmentarzu Wojskowym w Dębicy Sybiracy umieścili urny z prochami oficerów z Katynia, Charkowa, Miednoje oraz prochy z jednego z cmentarzy z Syberii. W 2006 roku dzięki ówczesnemu burmistrzowi Dębicy Edwardowi Brzostowskiemu obok dworca PKP powstaje „Rondo Sybiraków”.
W wrześniu 2009 roku w Dniu Sybiraka Muzeum Regionalne w Dębicy otwiera stałą wystawę poświęconą Dębickim Sybirakom, a ekspozycja na symbolicznych drzwiach bydlęcego wagonu na stałe pozostaje w muzealnej sali.
Program uroczystości- 6 kwietnia 2019, godz. 17.00, DK Mors :
– Rozpoczęcie i powitanie gości
– Wręczenie Odznaczeń Związkowych i medali okolicznościowych
– „Rys historyczny zsyłek syberyjskich” – prelekcja Dyrektora Muzeum Regionalnego w Dębicy Jacka Dymitrowskiego
– Koncert Aloszy Awdiejewa z zespołem
– Wspólne zdjęcie Sybiraków, członków rodzin, wspierających, sympatyków z mieszkańcami, władzami miasta, regionu
Bilety na koncert Aloszy Awdiejewa można zakupić w Domu Kultury MORS. Więcej informacji na stronie Miejskiego Ośrodka Kultury – https://mokdebica.pl/strona-glowna/1797-koncert-alosza-awdiejew
Na uroczystości 30 – lecia działalności Koła Związku Sybiraków w Dębicy wszystkich mieszkańców zapraszają Burmistrz Miasta Dębicy Mariusz Szewczyk oraz Koło Związku Sybiraków w Dębicy.
Portal informacyjny ziemiadebicka.pl objął patronat medialny nad obchodami 30-lecia Koła Związku Sybiraków w Dębicy.
